دکتر رامین سمیع زاده مدیر مرکز دائمی نمایشگاههای بین المللی ایران مال
روند تحولات صنعت نمایشگاهی در ایران و جهان با امکانات فضای مجازی، فرصت ها و تهدیدها
الف–چالشهای صنعت نمایشگاهی در ایران
1-نمایشگاه در ایران به عنوان یک صنعت به رسمیت شناخته نشده است.
متاسفانه تا به امروزه حوزه نمايشگاههاي کشور در قالب يک صنعت به رسميت شناخته نشده است. اين موضوع يک معضل بسيار بزرگ براي فعاليتهاي نمايشگاهي است. اگر نمايشگاه در قالب يک صنعت به رسميت شناخته شود، داراي بازيگران و تشکلهايي موثر و پاسخگو خواهد بود که در کنار هم تشکيل يک اکوسيستم نمايشگاهي را خواهند داد. کارکرد اين اجزا اينچنين است که در صورت بروز هرگونه چالش، با توجه به وظيفه اي که براي آنها تعريف شده است، وارد عمل شده و آن بخش از چالش را که به عهده آنها ميباشد حل خواهند کرد و بدين ترتيب آن بحران پشت سر گذاشته خواهد شد. اما در شرايطي که نمايشگاه به عنوان صنعت شناخته نشود، اين تشکلها را به همان شکل نخواهيم داشت و در صورت بروز هرگونه بحران، هيچ نهادي مسئوليتي در قبال بهبود شرايط به عهده نخواهد گرفت.
2-اوضاع نابسامان اقتصادی کشور
نبايد فراموش کرد که نمايشگاه‌ها ويترين صنايع توليدي و خدماتي کشور هستند. چندين سال است که فعالان اقتصادي و توليدکنندگان کشور درگير مشکلات اقتصادي هستند. متاسفانه ما نوسانات بسيار بالايي در حوزه‌هاي صنعتي، تجاري و اقتصادي کشور داشتيم. اين موضوع تأثير مخرب و مستقيمي بر صنعت نمايشگاهي داشته است. امروزه اولويت توليدکنندگان پايداري خطوط توليد و حفظ سرمايه هاي انساني متخصص است و بايد اذعان داشت که حضور در نمايشگاه‌ها براي شرکت‌هاي توليدي از اولويت ساقط شده است. تحريم‌هاي سخت و يک‌طرفه نيز تأثير سوء بسيار گسترده‌اي در بخش‌هاي مختلف توليد و صنعت گذاشته است.
3-قطع ارتباط ایران با دنیا و تاثیر آن بر صنعت نمایشگاهی
اين موضوع يکي از مهم‌ترين چالشها در صنعت نمايشگاهي است. قطع همکاري ما با فعالان صنعت نمايشگاهي دنيا موجب شده که نتوانيم خودمان را در اين صنعت به‌روز‌رساني کنيم. سابق بر اين که ارتباط سازنده‌اي ميان ما و فعالان نمايشگاهي ساير کشورها برقرار بود ما تمام تلاش خود را مي‌کرديم که همپاي آن کشورها خود را در سطح بين‌المللي بالا بکشيم اما از چند سال گذشته که اين رشته ارتباط از هم گسسته، نتوانسته‌ايم هيچ‌گونه نوآوري و پيشرفتي در صنعت نمايشگاهي کشور ايجاد کنيم.
4-قصور بخش خصوصی
ما يک فرآيند اجرايي جامع براي صنعت نمايشگاهي مان پياده نکرده ايم تا بتوانيم در شرايط امروزي از آن استفاده کنيم. در کشورهاي اروپايي و آسياي شرقي اين فرآيندها وجود دارد و تمام اقدامات مربوط به برگزاري رويداد را پوشش ميدهد اما متاسفانه ما همچنان در حال استفاده از روش هاي سنتي و قديمي در صنعت نمايشگاهي کشور هستيم. اين ايرادي است که مستقيماً به بخش خصوصي وارد است اما نبايد فراموش کرد که اگر حمايتهاي کافي در حوزه نمايشگاهي به عمل مي‌آمد شايد ما نيز امروزه اين امکانات را در صنعت نمايشگاهي کشور داشتيم.
ب–چالشهای صنعت نمایشگاهی در عرصه بین المللی
1-نقش ضعیف دولتها
با توجه به اينکه صنعت نمايشگاهي دوران کرونا را به تازگي پشت سر گذشته است و هنوز به طور کامل از پيامدهاي منفي آن دوران خلاصي نيافته است، نياز است که دولتها وارد عمل شده و به احياي اين صنعت کمک نمايند. بسياري از برگزارکنندگان، سايتهاي نمايشگاهي و نيز غرفه سازان در دوران کرونا ورشکسته شده و کسب و کار خود را تغيير دادند. آنهايي هم که ماندند، بسيار ضعيف شدند و بقاي آنها قطعا نيازمند حمايتهاي دولتها ميباشد. اينجاست که بايد دولتها وارد عمل شده و از اين ذينفعان حمايت به عمل آورند. به عنوان مثال دولت هندوستان، با تصويب طرحي در حمايت از دست اندرکاران صنعت نمايشگاهي، 10% از کل هزينه هاي برگزاري هر رويداد نمايشگاهي را تقبل مينمايد. همچنين دولت هندوستان با ارائه طرحي حمايتي، ماليات مجريان، سايت داران و نيز غرفه سازان نمايشگاهي را از 18% به 12% کاهش داده و پرداخت آن را قسطي و بدون بهره اعلام نموده است. همچنين در طرحي ديگر، مدت بازپرداخت اقساط ماليات را از 6 ماه به 9 ماه افزايش داده است.
2-فاصله زیاد فعالان نمایشگاهی با دیجیتال مارکتینگ
اتفاقي که در دوران کرونا در سطح جهان رخ داد عبارت بود از روي آوردن مردم و کسب و کارها به تجارت الکترونيک و انجام بيشتر خريدهاي آنلاين نسبت به گذشته. اکثر شرکتها با درک اين موضوع، تمامي فعاليتهاي خود– حداقل فعاليتهاي کوتاه مدت – را بر مبناي بازاريابي الکترونيک پايه گذاشتند که اين خود باعث رشد بي نظير صنعت تجارت الکترونيک گرديد. اما متاسفانه اين اتفاق در صنعت نمايشگاهي نيفتاد و مجريان برگزاري رويدادهاي نمايشگاهي، از بستر فضاي ديجيتال آنطور که بايد و شايد بهره نگرفتند. آنها ميتوانستند بسياري از فعاليتهاي بازاريابي، تبليغات و اطلاع رساني خود را در اين بستر شکل دهند و حداکثر استفاده را از اين فناوري بنمايند اما متاسفانه چنين نشد و ما همچنان شاهد اين هستيم که روشهاي مارکتينگ در صنعت نمايشگاهي به شيوه هاي سنتي انجام ميگيرد. اگر ديجيتال مارکتينگ توسط برگزارکنندگان رويدادها جدي گرفته شود و فعاليتهاي آنها طبق فناوريهاي نوين بروز گردد، شاهد رشد چشمگير در اين صنعت خواهيم بود
3-عدم استقبال مجریان از برگزاری نمایشگاههای مجازی
متاسفانه برگزارکنندگان نمايشگاهي همچنان به شيوه هاي سنتي خود پايبند هستند و به ندرت شاهد بکارگيري فناوريهاي بروز و نوين در اين عرصه هستيم. يکي از مواردي که بايد در فهرست اولويتهاي مجريان نمايشگاهي قرار گيرد ايجاد زيرساختهاي مربوط به برگزاري نمايشگاههاي مجازي ميباشد. به دليل معضلاتي که در عرصه بهداشت عمومي در سطح بين المللي شاهد آن هستيم، هر لحظه امکان شيوع يک همه گيري جديد وجود دارد؛ همانگونه که در مورد کرونا شاهد بوديم. مجريان نمايشگاهي بايد آماده اين چالشها باشند و يکي از راهکارهاي مقابله با بحرانهايي از اين دست، روي آوردن به فناوريهاي عصر جديد نظير نمايشگاههاي مجازي ميباشد.
ج– دستاوردها و عملکرد مرکز نمایشگاهی ایران مال
مرکز دائمي نمايشگاههاي بين‌المللي و رويدادهاي تجاري بازار بزرگ ايران يا ايران‌مال، صرفا يک سايت نمايشگاهي نيست، بلکه يک مجتمع بزرگ، مدرن و چندمنظوره است که شامل سايت نمايشگاهي نيز است. مرکز نمايشگاهي ايران‌مال مجتمعي است که ضمن امکان برگزاري رويدادهاي مختلف به طور همزمان مثل چند نمايشگاه، کنفرانس، ورک‌شاپ‌ها، جلسات B2Bو… با امکان بهره‌گيري از تسهيلات و امکانات ساپورتيو مجموعه‌اي بي‌نظير را نه تنها در ايران بلکه در منطقه خلق کرده است.
اين مجموعه به دليل چند منظوره بودن (multi-purpose) که ترند اصلي امروز دنيا در مجموعه‌هاي جذاب و پرمخاطب است با دارا بودن مولفه‌هاي ويژه، صرفا از يک سايت نمايشگاهي فراتر رفته و به قطب تجاري، نمايشگاهي و گردشگري کشور تبديل شده است که در مقياس جهاني نيز بر اساس يکسري شاخص‌ها بعد از آمريکا، کانادا و… ششمين (Convention Center) مرکز گفت‌وگوي بين‌المللي تجاري جهان به شمار مي‌رود.
عموما نمایشگاههایB2B و B2C با نگاه تخصصي مورد توجه است، تقويم نمايشگاهي ايران مال به شکل مفهومي و با وسواس بسيار ويژه نسبت به شاخص‌هايي چون موضوع، مجري و نحوه برگزاري تنظيم مي‌شود و سعي داريم تحت هيچ شرايطي کيفيت را فداي کميت نکنيم.
با اقدامات انجام شده و در دست اقدام، مرکز نمايشگاهي ايران‌مال خود را آماده ميزباني از رويدادهاي شاخص و بسيار حرفه‌اي در سطح بين‌المللي ميکند. يکسري از رويدادها را اصولا در برنامه کاري خود نداريم مثلا برگزاري نمايشگاه‌هايي با ماشين‌آلات بسيار سنگين مناسب سايت ايران مال نيست و چنين نمايشگاه‌هايي را در اين سايت برگزار نمي‌کنيم، در صورتي که نمايشگاه بين المللي و بيشتر از آن نمايشگاه شهر آفتاب براي برگزاري چنين رويدادهايي مناسب‌تر هستند.
همچنين مرکز دائمي نمايشگاههاي بين‌المللي و رويدادهاي تجاري (ايران مال) در بحران به وجود آمده ناشي از بيماري کوويد – 19 اقدام درخشاني در راستاي مسئوليت هاي اجتماعي انجام داد و با تبديل مرکز نمايشگاهي ايران مال به مرکز سلامت به عنوان الگويي در اين مورد براي مراکز نمايشگاهي در عرصه بين المللي مورد توجه قرار گرفت. تبديل مرکز نمايشگاهي ايران‌مال به نقاهتگاه بيماران کرونايي در راستاي مسئوليت‌هاي اجتماعي اين مجموعه بوده و ما افتخار مي‌کنيم که جزو اولين مراکز نمايشگاهي در جهان بوديم که در راه مبارزه با اين بيماري قدم برداشتيم و اين مهم حتي در عرصه هاي بين المللي نيز الگويي شد براي بسياري از سايت ها و مراکز نمايشگاهي.
د–روند تحولات صنعت نمایشگاهی در جهان و ایران در قرن پیش رو و امکانات فضای مجازی، فرصت ها و تهدیدها
حال که رسما دو دهه از قرن بيست و يکم را پشت سرگذاشته‌ايم، ترندهاي تکنولوژي صنعت نمايشگاهي را در دست گرفته اند. اين فناوري ها زندگي را براي برگزار کنندگان رويدادها راحت تر کرده و تجربيات بهتري را براي بازديدکنندگان فراهم مي‌سازد. با شيوع کرونا بسياري از برگزارکنندگان مجبور شده اند تا نمايشگاه حضوري خود را به يک رويداد مجازي تغيير دهند. بسياري از فناوري هاي نوظهور اين امر را ممکن ساخته و به نظر مي رسد بعد از سپري شدن اين بحران نيز باقي خواهند ماند.
در اينجا مروري خواهيم داشت بر برترين روندهاي پيش روي صنعت نمايشگاهي در عرصه فضاي مجازي:
رويدادهاي هيبريد: تا سال 2050، رويدادهاي هيبريدي يک امر عادي خواهد بود. اينها رويدادهايي هستند که فضاي فيزيکي و سايبري را به هم پيوند ميدهند و هر يک مکمل ديگري هستند. اگرچه ممکن است جلسات هماهنگي در يک محيط فيزيکي برگزار شود، اما اين موضوع مشخصه اصلي رويداد نخواهد بود. جلسات مجازي که به رويداد اجازه مي دهد تا از مرزهاي جغرافيايي عبور کند تجربه کاملا جديدي به ما ميدهد که فراتر از تصور و تخيل ما ميباشد. علاوه بر اين، هوش مصنوعي مرز بين «فيزيکي» و «مجازي» را کمرنگ مي کند و رويدادها را تبديل به وقايعي ميکند که تاکنون توسط بشر تجربه نشده اند. هوش مصنوعي، اينترنت اشيا، شهرهاي هوشمند، انقلاب رباتيک، واقعيت افزوده،واقعيت مجازي،نيز از شاخص هاي ديگر فضاي مجازي است.
در خارج از فضاي مجازي نيز ظهور بيومتريک، تشخيص چهره،پخش زنده، بهبود تجربه شرکت کننده، ترجمه زنده، مورد توجه است.
-فرصتهای پیش روی صنعت نمایشگاهی کشور
1-احیای اقتصاد بین الملل در دوران پساکرونا، 2-فناوریهای نوین و 3-ایده های نوین در غرفه سازی و غرفه آرایی از فرصت های پیش رو محسوب می شود.
6-شرط بقا در صنعت رویدادهای نمایشگاهی
همزمان با احیای صنعت نمایشگاهی در دوران پساکرونا، رقابت در این صنعت مجددا شدت گرفته و نقش مزیت رقابتی بیش از پیش پررنگ شده است. ذینفعان این صنعت برای حفظ بقا نیازمند خلق ارزشهای نوین و متفاوت هستند. مهمترین شرط بقا در این عصر، بروز بودن است. بروز بودن یعنی بکارگیری تمامی ابزاری که سایر رقبا از آن استفاده مینمایند و نیز ابداع ابزارهای متفاوت و خلاقانه نسبت به آنچه که دیگران از آن بهره میگیرند.
ذیلا به پاره ای از این ابزارهای نوین اشاره میگردد:
1-متاورس2-مدیریت مالی 3- Big Dataو 4-دنیای رمزارزها از محورهای دیگر توجه به بقای رویدادهای نمایشگاهی است.
7-زیرساختهای مورد نیاز صنعت نمایشگاهی برای آینده
نظر به توسعه صنعت نمایشگاهی در سالیان اخیر و پیش بینی هایی که برای آینده این صنعت میشود نیاز است که زیرساختهای مورد نیاز آن نیز مهیا گردد. زیرساختهای مورد نیاز در آینده صنعت نمایشگاهی عبارتند از: 1-زیرساختهای توسعه پایدار و مصرف بهینه انرژی 2-زیرساختهای امنیت و بهداشت 3-زیرساختهای فناوری
8-نگرش اکو سیستمی و سال 1402
ما در دنیایی به سر می‌بریم که سرعت تغییرات شتابی دو صد چندان به خود گرفته و مرتب دگرگونی های شگرفی را به گونه ای رقم می زند که انسان ها، مشاغل، ساختارها، دولت ها و نظام ها از آن بازمی‌مانند. از این رو برای بقاء الزاماً باید خود را با این دنیایِ پیوسته در حال تغییر و سرعت فزاینده آن سازگار کنند. یکی از راهکارهای کارآمد و لازمه موفقیت نسبی در تحقق این هدف، نگاه آینده‌پژوهی است که بلکه بتوان به وسیله آن برخی از این موارد را تا حدودی پیش‌بینی و یا حداقل زمینه‌های مقابله با آن را بطور نسبی فراهم کرد .بحران‌ها و دگردیسی‌های بزرگ اعم از طبیعی، انسانی و موارد مشابه می‌تواند تاثیر مهمی بر ارزش‌ها و سبک زندگی بشر برجا گذارد. ارزش‌ها در سراسر جهان یکسان نیست، بلکه مفهوم نسبی ارزش پیشنهادی در زمان‌ها و مکان‌های مختلف تغییر می‌کند و هنر ما این است که بتوانیم در سطح کلان کشور و بخش‌های مختلف صنعت، از جمله صنعت نمایشگاهی نیازهای مقطع فعلی را شناسایی کرده و بر مبنای آن نیازها، ارزش پیشنهادی ارائه دهیم. همچنین، در همین راستا باید به اصول موردنیاز حوزه توسعه پایدار نیز توجه داشت و در جهت اشتغال‌زایی، اقتصاد پررونق و مولد و محیط‌زیست نیز حرکت کنیم.
در حال حاضر، اکثر بخش‌های صنعتی و خدماتی کشور به دلیل عدم ثبات نرخ ارز، عدم امنیت سرمایه‌گذاری، مسائل بین‌المللی و نیز تحریم‌ها و… وضعیت خوبی ندارد و همه باید در این شرایط، نیازها را تشخیص داده و ارزشهای پیشنهادی جدید ارائه دهند. به‌صورت کلی، همه سازمان‌ها و افرادی که می‌خواهند در جهت مدیریت این بحران و ارائه راه‌حل‌های جدید شرکت کنند باید با نگاهی یکپارچه باشند که شامل چهار رکن اصلی یعنی دولت، تشکلها، دانشگاه‌ها و بنگاه‌ها میشود؛ اگر هرکدام از این نهادها به‌تنهایی اقدامی کنند، قطعا مؤثر نخواهد بود. دانشگاه باید فعالیت علمی، تخصصی و آینده‌پژوهی انجام دهد و با نگاه حوزه بین‌المللی فعالیت کند، تشکلها باید به‌عنوان بازویی بین حاکمیت و بدنه اقتصاد و صنعت عمل کنند، بنگاه‌ها باید چابک، فعال، سرزنده و آماده تغییر باشند و دولت نیز بسترهای قانونی، اجرایی و حمایتی را فراهم کند. در راستای انجام این مهم، ضرورت وجود رویکرد سیستماتیک را مشاهده می‌کنیم؛ ما معتقدیم همه نهادها علاوه بر نگرش سیستماتیک (Systematic) باید یکپارچه (Integrated)، هم‌افزا (Synergic)، منعطف (Flexible)، سریع (Agile) و پویا (Dynamic) رفتار کنند تا بتوانند نسبت به اتفاقاتی که بحران‌ها ایجاد می‌کنند، واکنش مناسب نشان دهند. ما این نگاه را «SISFAD» نام نهاده و در بسیاری از موارد به آن نیاز داریم، اما در بحران‌ها، نیاز به آن بیش‌ازپیش احساس میشود.
امید است همه متصدیان و ذینفعان حوزه نمایشگاهی با هدفی واحد و با نگاهی ملی و چه‌بسا بین‌المللی با رویکرد SISFAD و با پارادایمی کششی نسبت به تبیین ارزشهای جدید و آتی این صنعت بزرگ اقدام کرده و به شکل یکپارچه و هم‌افزا به سمت آن گام بردارند.
نمایشگاه‌ها به لحاظ مفهومی و ادراکی باید بازمهندسی شوند. مفهوم (Concept) نمایشگاه در کشور مدت‌هاست دچار آسیب جدی شده و با توجه به شرایط، خصوصا پس از موضوع کرونا، به روز هم نشده است لذا باید مورد توجه جدی قرارگرفته، بازتعریف و با نگاهی زیرساختی بازمهندسی شود. این بازمهندسی باید در اتاق فکری انجام شود که نمایندگان آن از بخش‌های مختلف و درگیر شامل اعضای صاحب ایده، مجرب و تصمیم‌گیر در حوزه صنعت نمایشگاهی دور هم بنشینند و ضمن بهره‌گیری از دستاوردها، نظرات و تجارب بین‌المللی هدفشان فقط محدود به سایت، سازمان و گروه خودشان نباشد، بلکه با نگاه ملی حتی فراملی و با بررسی شرایط کشور و عوامل موثر در این صنعت، اولا تعاریف را به روز و ذینفعان و مرتبطین را شناسایی کنند، ثانیا هدفشان بازپس‌گیری اعتمادهای از دست‌رفته در میان کلیه ذینفعان و مرتبطبین با حوزه نمایشگاهی باشد و ثالثا زیرساختهای لازم برای فعال‌سازی و از آن مهم‌تر پویا سازی صنعت نمایشگاهی کشور را شناسایی و تبیین نمایند.
امروزه و در شرایط بحران، یک سری از کلیدواژه‌ها و ارزش‌ها تعاریفشان تغییرکرده است. مثلا در یک فضای نرمال، یکی از موتورهای محرکه و کلید واژه‌های پیشرفت، “رقابت” است، اما در صنعتی که تحت انواع هجمه از سمت کرونا، رکود، تحریم و فشارهای بین المللی قرار گرفته است، دیگر اینگونه نیست. امروزه رقابت ها نیز می بایست “رقابت هم افزا” (Sympathetic competition) باشد. رقابتی که ضمن داشتن مولفه‌های برتری‌جوئی و توسعه‌ای، سعی نماید با حمایت از سایر ارکان اکوسیستم خصوصا رقبا، کلیت صنعت را حفظ و حتی ارتقا دهد چرا که اگر همه ارکان این صنعت باهم متحد نشوند، هم افزا و هدفمند نشوند، نه تنها، با خطاهای احتمالی و حتی کم‌اثری یکی از ارکان، کل صنعت لطمه می‌بیند بلکه جایگاهشان در عرصه‌های مختلف را اعم از نهادهای رسمی تا بازدیدکنندگان و مردم نیز از دست بدهند.
در اکوسیستم نمایشگاهی اگر هر یک از دست اندرکاران و عوامل، حرکت غیراستراتژیک و یا شتابزده‌ای داشته باشند، هزینه و آسیبش بر دوش کل صنعت و در واقع کل اکوسیستم است. مثلا وقتی نمایشگاهی در شب افتتاح پلمپ میشود، مقصرکیست؟ آسیب ها و هزینه های وارده به سایت‌دار، مجری، غرفه‌ساز، مشارکتکننده و سایر عوامل درگیر را چه کسی پرداخت می کند؟ و از آن عمیق‌تر بی‌اعتمادی‌ها و فرصت‌ها و اعتبارهای از دست رفته را چه کسی بر عهده می گیرد؟ و پرسش های بی شمار دیگر که متاسفانه بخش قابل توجهی از آن به عدم هماهنگی، هم افزایی و هم صدایی ارکان موثر بر برگزاری رویدادها برمی‌گردد.
در شرایط فعلی این سوال مطرح است که چرا اتاق فکری دایر نمی‌شود که ضمن پوشش بخش‌های دولتی، خصوصی و نیمه خصوصی، دانشگاهی و علمی بستری برای تعامل، همفکری و مشارکت باشد و تصمیم‌گیری‌های آن بر اساس خرد جمعی، با توجه به شرایط حاکم بر صنعت، با دیدی واقع‌گرایانه و بر مبنای تعاملات و تصمیمات قابل اتکا با سایر ارکان تصمیم‌گیر، حاکم و موثر کشور گرفته شود نه بر اساس برداشت‌ها، نظرات و سلایق فردی و یا گروهی محدود؟ امروز در شرایط بسیار حساسی بسر می‌بریم. باید بگونه‌ای عمل شود که عوامل درگیر و موثر در اکوسیستم نمایشگاهی علاوه بر انجام ماموریت‌های خود مواظب یکدیگر هم باشند. این نگاه جدیدی است که خصوصا از دوره همه‌گیری کرونا الگوی اکثر صنایع دنیا شده است. با این نگرش همه ارکان به شکل هدفمند و در مسیر تقویت اکوسیستم باهم هم افزا می‌شوند، تا در وحله اول زنده بمانند و در وحله‌های بعدی پتانسیل‌های رشد و توسعه را از بین نبرده باشند.
از طرف دیگر اگر قرار است ضمن احیای صنعت نمایشگاهی، در جهت پویایی و کسب جایگاه ویژه خود وارد مسابقات بین المللی بشویم، بخش خصوصی به تنهایی نمی‌تواند در عرصه بین المللی رقابت کند و حتما حمایت دولت را نیاز دارد. انتظار ما از دولت و نهادهای وابسته مرتبط با نمایشگاه‌ها که اصولا یکی از اصلی‌ترین ماموریت‌هایشان بسترسازی و حمایت از ارکان اصلی صنعت نمایشگاهی در جهت ارتقا کمی و کیفی و تقویت و توسعه صادرات می‌باشد، این است که اگر در جایگاه سیاست‌گذاری نمی‌ایستد و اصرار به حضور اجرایی دارد و حتی چنانچه با عنایت ویژه به برخی مراکز، به بخش خصوصی به چشم رقیب نگاه می کند، حداقل در بحران‌ها حضور بخش خصوصی را تحمل کند و نسبت به محدودیت‌ها و موانع پیش روی بخش خصوصی بی‌تفاوت نباشد و در حوزه مقابله با موانع و مشکلات آنان، فعال، حمایتی و موثر عمل کند، همه ما و همه ارکان این صنعت چه دولتی و چه خصوصی و چه دانشگاهی بایستی بگونه‌ای عمل کنیم که در مقام پاسخگویی و در دفاع از انجام وظایف و ماموریت‌های قانونی خود و بهره‌گیری از پتانسیل‌ها و فرصتهای رشد، توسعه و ارتقا، ما سربلند و ارزش‌آفرین ظاهر شویم. امید است با برنامه‌ریزی‌های موثر استراتژیک، میان مدت و کوتاه مدت، نقش خود را در رونق اقتصادی، اشتغال و صادرات ایفا نموده، همه با هم در برافراشته شدن پرچم افتخارآمیز کشور عزیزمان ایران هم جهت و هم پیمان شویم.
