«مبین سرمایه» با شعار ( رعایت اخلاق حرفه‌ای اصلی ترین کلید موفقیت ماست ) ربه عنوان بزرگ‌ترین تشکل تعاونی – کارگری، در بدو تاسیس، با مجوز معاملات در بورس کالا شروع به فعالیت کرد و با بهره‌گیری از نیروهای مجرب و کاردان توانسته گامهای بلندی جهت رضایت مشتریان برداشته و خود را به عنوان یکی از کارگزاران مطرح بورس کالای ایران معرفی کند، طوری‌که پس از شروع فعالیت خود متناوباً رتبه نخست حجم و ارزش معاملات بورس کالای ایران را کسب کرده است. در راستای اهداف بورس کالا مبنی بر آشنا کردن فعالان اقتصادی کشور می‌توان گفت از جمله کارگزاران پیشرو در این زمینه بوده است.
این شرکت با استفاده از راهکارهایی استاندارد و با تأکید بر امر آموزش، توانسته جایگاهی قابل ذکر بین شرکت‌های کارگزار را به خود اختصاص دهد و به نامی پر آوازه در معاملات بورس کشور تبدیل شود. پایگاه خبری اخبار نمایشگاه‌ها به مناسبت نمایشگاه بانک و بورس و بیمه با محمدعلی شریفی‌نیا مدیرعامل این مجموعه گفت و گویی داشت.
برای شروع لطفا مختصری از سوابق و فعالیت‌های خود را توضیح دهید.
محمدعلی شریفی‌نیا هستم، فارغ التحصیل کار‌شناسی ارشد مدیریت صنعتی از دانشگاه علوم و تحقیقات. در سال ۷۸ فعالیت کاری خود را در مجموعه فولاد آغاز کردم. از اواسط سال ۸۲ به عنوان نماینده شرکت، به فعالیت در بخش‌های مرتبط با بورس فلزات پرداختم و این آغاز علاقمندی من برای فعالیت مستمر در بورس بود.
پس از آن با توجه به علاقه‌ای که به بورس در من نهادینه شده بود و میزان انرژی که در این زمینه صرف می‌کردم، پیشنهاداتی برای حضور در شرکت «سی ولکس» – که آن زمان امور بورس فولاد را بر عهده داشت- داشتم و از حدود سال ۸۳ مشغول فعالیت و کسب تجربه‌های تازه در این شرکت شدم. در سال ۸۸ براساس یک پیشنهاد، «مبین سرمایه» را راه اندازی کردیم و در حال حاضر 9 سال است که در این مجموعه مشغول به فعالیت هستم.
بزرگ‌ترین محرک برای این تلاش بی‌وقفه از کجا نشأت می‌گرفت؟
بدون اغراق همیشه به رشد و شکوفایی کشور، توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی علاقمند بودم و در آن زمان می‌توانستم از نزدیک شاهد مشکلات موجود در بحث قیمت‌گذاری، فروش و سود‌دهی فولاد کشور باشم.
این مهم انگیزه‌ای مضاعف برای فعالیتی پیگیر و البته بی‌وقفه به من می‌داد، چراکه هر چقدر بازار سرمایه را توسعه دهیم، بیش‌تر می‌توانیم شاهد تحقق آرمان‌ها و شعارهای اقتصادی کشور باشیم. مجموعه این موارد، دلیلی شد که در ادامه انجام وظیفه به عنوان فردی پویا در کشور، بورس را برای ادامه فعالیت انتخاب کنم.
شرکت مبین سرمایه را با ذکر تاریخچه فعالیت به مخاطبان معرفی کنید.
در سال ۸۸ شرکت مبین سرمایه موفق به اخذ مجوز فعالیت در بازار شد و بر این اساس می‌توانستیم در معاملات بورس فلزات حضور داشته باشیم. پس از مدتی با ادغام بورس فلزات و کشاورزی، بورس کالا به وجود آمد. خوشبختانه به دلیل رضایت‌مندی مشتریان از عملکرد مبین سرمایه در بورس فلزات و دید مثبت طرفین خریدار و فروشنده کالا نسبت به قراردادهای منعقده به واسطه شرکت مبین سرمایه، موفق به اخذ مجوزهای دیگری از جمله پتروشیمی، کشاورزی و در نهایت در سال ۹۲، بورس اوراق بهادار شدیم.
به مرور زمان با توجه به ارزیابی‌های به عمل آمده از روند کاری کارگزاری، علاوه بر ارتقای گرید مبین سرمایه، مجوز بورس انرژی نیز برای این کارگزاری صادر شد.
در حال حاضر و به صورت کلی در رتبه دو و سه هستیم. در بخش آنلاین اوراق بهادار رتبه سه و چهار را داریم و از نظر تعداد مشتریان خُرد بورس اوراق بهادار، در رتبه دوم قرار داریم. این در شرایطی است که دیگر شرکت‌ها گاهی سابقه‌ای حدود بیست سال داشته و ما توانسته‌ایم با پیشینه‌ای چهار ساله در اوراق بهادار، جایگاه خود را به اثبات برسانیم. خوشبختانه در طول چهار سال این مجموعه موفق به افتتاح 26 شعبه در نقاط مختلف کشور شده است.
نظر شما درباره اهمیت بورس در توان‌مندی اقتصادی کشور چیست؟
بدون تردید بورس یک موقعیت عالی و شگفت‌انگیز برای رشد و سود آوری به حساب می‌آید. پیش از این عرض کردم که هر چه بازار سرمایه توان‌مند شود، به توسعه اقتصادی و رفاه اجتماعی نزدیک می‌شویم. به این مفهوم که امکان سوء استفاده و حتی بهره‌مندی غیر قانونی برخی افراد از سود فروش که تحت عنوان رانت از آن یاد می‌کنیم، از بین می‌رود. در بورس، همه چیز روی تابلو و در معرض دید عموم است. دیگر کارگر زحمت نمی‌کشد و یک دلال با سود آن‌چنانی در سایه پنهان شود و کارخانه هم به سوی ورشکستگی گام بردارد. در فعالیت بورسی، سود به کارخانه بازمی‌گردد. مثالی بارز برای این مهم، کارخانه فولاد مبارکه است که تا پیش از ورود به بورس فلزات، توان تولید دو میلیون تن را داشته و امروزه می‌بینیم به تولید ده میلیون تن رسیده است. چین و هندوستان، توسعه کشاورزی خود را با کمک بورس کالا به سر انجام رسانده‌اند. کشوری مانند انگلستان چیزی بیش از ۲۰۰ سال تجربه و سابقه بورس دارد و به عنوان یک کشور توسعه‌یافته در جهان مطرح است. به همین دلیل اعتقاد دارم که بورس کالا نقطه عطفی در بازار سرمایه ایران به حساب می‌آید که برای راه‌اندازی این مهم، جناب جهانگیری زحماتی بسیار کشیدند.
در فعالیت بورسی، سود به کارخانه بازمی‌گردد. مثالی بارز برای این مهم، کارخانه فولاد مبارکه است که تا پیش از ورود به بورس فلزات، توان تولید دو میلیون تن را داشته و امروزه می‌بینیم به تولید ده میلیون تن رسیده است. چین و هندوستان، توسعه کشاورزی خود را با کمک بورس کالا به سر انجام رسانده‌اند. کشوری مانند انگلستان چیزی بیش از ۲۰۰ سال تجربه و سابقه بورس دارد و به عنوان یک کشور توسعه‌یافته در جهان مطرح است. به همین دلیل اعتقاد دارم که بورس کالا نقطه عطفی در بازار سرمایه ایران به حساب می‌آید که برای راه‌اندازی این مهم، جناب جهانگیری زحماتی بسیار کشیدند.
استراتژی شما برای کسب این میزان موفقیت و قرار گرفتن در جایگاه کنونی چه بوده است؟
ما با بهره‌گیری از حدود صد نفر پرسنل متعهد و کارآزموده که بیش از نود درصد از این افراد دارای مدارک تحصیلی بالای لیسانس هستند، در بازار سرمایه حضور داریم و رعایت اخلاق حرفه‌ای در این بازار، اصلی‌ترین کلید موفقیت ما به حساب می‌آید. در این مجموعه، رعایت اخلاق حرفه‌ای در ارتباط با حقوق مشتریان یک الزام به حساب می‌آید و حاضر نیستیم به هر قیمتی ایجاد درآمد کنیم. در واقع اخلاقیات، در اولویت اول و بالا رفتن راندمان کاری و ایجاد درآمد را در رتبه‌های بعدی قرارداده‌ایم.
با توجه به تاثیر بورس کالا در اقتصاد کشور، چگونه می‌توان به رشد تعداد معاملات بورسی کمک کرد؟
بورس کالا در ایران با جهان فرق دارد. بورس در جهان، فرم و حالت فیزیکی بورس ایران را ندارد و در نتیجه کالا در بورس جهان نامحدود است و در تحویل فیزیکی منتهی نمی‌شود. به همین دلیل هم فروشنده زیاد است و هم خریدار. این مهم باعث می‌شود که به یک تثبیت قیمت برسند و بر مبنای همین قیمت‌های به ثبت رسیده، معاملات فیزیکی خود را انجام بدهند. روند ما تا حدودی متفاوت است.
مکانیزم‌های عرضه فیزیکی در ایران این روند را متفاوت کرده و امیدواریم در آینده به این مکانیزم‌های بین‌المللی استاندارد دست یابیم. البته در بازار سکه این امکان را داریم، اما در تلاشیم تا در بازار فولاد هم ایجاد شود. برای کنترل قیمت‌ها، ترفندهایی در بورس کشور ایجاد شده که می‌توان گفت تا حدودی موفق بوده است.
برای مثال این قانون که صرفا مصرف‌کننده می‌تواند خرید داشته باشد و با این روش، تا حدودی دست دلال‌های اصطلاحا سفته‌باز از این معاملات کوتاه می‌شود. در کنار این موارد، بورس هم با بررسی قیمت‌های ارائه‌شده، جلوی قیمت‌های غیر‌کار‌شناسانه پیشنهادی را می‌گیرد و با این روش عملا فضای بازار را در شرایط استاندارد نگه داشته و از رشد یا کاهش بی‌رویه و حباب‌مانند جلوگیری می‌کند.
در شرایطی که نباید شاهد افزایش ناگهانی قیمت‌ها باشیم، چرا کماکان هر از گاهی افزایش قیمت باعث ایجاد شوک در بازار بورس می‌شود؟
گاهی افزایش قیمت دلایلی غیر قابل کنترل دارد. برای مثال در بحث فولاد، یک زمانی قیمت جهانی فولاد و یا ارزش ریال ایران در مقایسه با دلار دچار تغییرات افزایشی یا کاهشی ناگهانی می‌شود. در چنین شرایطی اگر قیمت‌های بورس ما هم‌راستا با معاملات جهانی افزایش نیابد، فولاد تولید شده جای استفاده داخلی، توسط خریدار در کشورهای خارجی به فروش خواهد رسید. برای جلوگیری از چنین مواردی باید قیمت‌ها موازی با نرخ‌های جهانی و قیمت دلار کنترل شود
از نظر شما در جهت رشد بازار سرمایه، چگونه باید برنامه‌ریزی کنیم؟
ما بر بحث آموزش تأکید بسیار داریم. این آموزش نه تنها در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بلکه در سطح شرکت‌ها و حتی به صورت خودجوش در بین افراد فعال در این زمینه باید نهادینه شود. گاهی بین افراد متقاضی فعالیت کسانی را می‌بینیم که مدارج عالی اقتصاد را طی کرده ولی بورس را نمی‌شناسد.
در بهترین حالت با بورس اوراق بهادار آشنایی دارند، اما با بورس کالا بیگانه‌اند. این در شرایطی است که معاملات بورسی به دلیل شفاف‌سازی روند معاملات از تخلفات مالی جلوگیری می‌کند و نه تنها تولید‌کننده و خریدار و فعالان این عرصه، بلکه باید تمامی مردم کشور با این مهم آشنایی نزدیک داشته باشند.
