در این مقاله به بررسی انواع تابلو برق، راهنما، نکات و بورس خرید، قیمت و معرفی برندهای مطرح سازنده همراه با کاتالوگ محصولاتشان می پردازیم که در ادامه می خوانید:
تابلو برق جعبه یا محفظه‌ای که تجهيزات برقی در آن نصب می‌شوند. تابلو برق شامل کلیدها، فیوزها، قطعات کنترلی و حفاظتی بوده و علاوه بر موارد گفته شده دارای نمایشگرهایی به جهت نمایش ولتاژ، فرکانس، جریان، توان و غیره است که تمامی این بخش‌ها بر روی تابلو برق نصب می‌گردد.
در گذشته به دلیل مشکل در نصب نادرست تجهیزات برقی، خطرات و عوامل بسیاری همچون اتصالات کوتاه در تجهیزات الکتریکی و در نهایت خرابی در بخش‌های مختلف رخ می‌داد. به همین دلیل افراد تصمیم گرفتند به جهت ایمنی بیشتر از تابلوهای برق استفاده کنند که دارای محفظه‌ای بسته بود و تجهیزات برقی و الکترونیکی با قرار گرفتن درون این محفظه‌ها از اتصالات و یا قرارگیری در معرض عوامل محیطی نیز در امان می‌ماندند.
انواع تابلو برق
- تابلوی ایستاده قابل دسترسی از جلو
- سلولی
- تمام بسته دیواری اصلی
- تمام بسته دیواری نیمه اصلی
- تمام بسته دیواری فرعی
اجزاء تشکیل دهنده هر تابلو برق
لوازم الکتریکی که در تابلو برق مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارت است از کلیه عناصری که در مدار الکتریکی قرار می‌گیرند .
کنتاکتور
جهت کنترل مدار از راه دور از کنتاکتور در تابلو برق استفاده می‌شود.
بی متال
بی متال فرمان قطع در اثر عبور جریان زیاد را صادر می‌کند.
کلیدها
انواع کلیدها که وظیفه قطع و وصل مدار را انجام می‌دهند. کلیدهای غلتکی، سلکتوری و بوش باتون، میکروسوئیچ، فلوتر سوئیچ و … از مهم‌ترین انواع کلیدها به شمار می‌روند.
انواع رله ها
رله‌ها در تابلو برق وظیفه تشخیص خطا و در نهایت ارسال سیگنال فرمان به قطع کننده را دارند. رله ها انواع مختلفی دارند که می‌توانیم از بین آن‌ها به رلۀ کنترل فاز، رلۀ کنترل بار، رلۀ زمانی یا تایمر و … اشاره کنیم.
تجهیزات اندازه گیری
جهت اندازه گیری میزان افزایش جریان و پتانسیل در تابلو برق از تجهیزات اندازه گیری استفاده می‌کنند.
ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی
ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی نیز برای کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ در تابلو برق وجود دارد.
بدنه
قسمت فلزی که تجهیزات تابلو برق درون آن قرار می‌گیرد.
ارتباطات
برقراری ارتباطات در تابلو برق توسط عناصر هادی و یا سیم وکابل برقرار می‌شود که از جمله قطعات مهم تابلوهای برق به شمار می‌روند.
ساختار انواع تابلو برق‌ها
در ادامه به بررسی طبقه بندی بر اساس ساختار تابلوهای برق می پردازیم:
تابلوهای Metal Enclosed
این نوع تابلو برق‌ها به شکل محفظه تمام بسته فلزی است که تمام تجهيزات الکتريکی اعم از کليدها، ترانس‌های جريان و ولتاژ، لوازم اندازه گيری و … در داخل آن نصب می‌شود. این تابلوها به دو دسته تقسیم می‌شوند.
تابلوهای Metal Clad
اين نوع تابلوها نوعي از تابلوهای Metal Enclosed هستند و محفظه‌های مختلف آن از يکديگر تفکیک شده‌اند.
یکی از مزایایی که این نوع تابلو برق‌ها دارند این است که اگر خطايي در يکی از محفظه‌ها روی دهد، اين خطا به محفظه‌های ديگر منتقل نمی‌شود و ساير محفظه‌ها نيز تحت تأثير این خطا قرار نمی‌گیرند و به شکل آسيب نديده و سالم باقی می‌مانند.
تابلو Metal Clad به چهار بخش تقسيم می‌شود.
- محفظه باسبار
- محفظه سر کابل
- محفظه کليد
- محفظه LV (کنترل) که تجهيزات اندازه گيری، حفاظتی و کنترلی در آن قرار می‌گيرند.
تابلوهای Compartment Type
اين نوع تابلوها نوعي از تابلوهای Metal Enclose هستند اما در آن‌ها، محفظه های مختلف از يکديگر تفکیک نشده‌اند.
تابلوبرق های دیواری
این تابلوها به دو دسته تابلوهای توکار (Flush Mounting) و تابلوهای روکار (On Surface) تقسیم بندی می‌شوند.
تابلوبرق های Rack
این مدل تابلو ها حالت قفسه‌ای هستند و محفظه‌های اندازه گیری، الکترونیکی، کنترل و مخابراتی و… نیز بر روی آن‌ها قابل نصب است.
نکته‌ای که لازم است بدانید این است که تابلوهای Swing یک نوع از تابلوهای Rack هستند و درب متحرک دارند. این ویژگی باعث می‌شود پشت تجهیزات کاملا دیده شود و دسترسی به پشت تجهیزات را نیز برای شما فراهم می‌کند. البته این مدل گران قیمت است و از درب شیشه‌ای برای آن استفاده شده است.
تابلوبرق کشویی
تابلو های کنترل موتورها تابلو هایی هستند که به صورت کشویی ساخته و عرضه می‌شود و هدف از ساخت آن‌ها کنترل موتورها است. لازم به یادآوری است که تابلوهای کشویی بسیار گران قیمت هستند.
تابلوبرق های مرکز قدرت
هدف از ساخت این تابلوها تغذیه تابلوهای MCC است و یک تابلوی توزیع هستند و این امکان را دارند تا چند تابلوی MCC را تغذیه کنند. کلیدهای به کار رفته در این تابلوها بیشتر از نوع هوایی هستند و بعد از پست اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تابلوبرق مدولار
تابلوهای مدولار را می‌توان نوع پیشرفته تابلوهای فیکس ایستاده در نظر گرفت. هر فیدر به شکل یک مدول در تابلو نصب می‌شود و به وسیله یک صفحه فلزی از فیدر بالایی و فیدر پایینی خود جدا می‌شوند. تابلوهای مدولار از لحاظ دسترسی به سر کابل به دو نوع کلی تقسیم می‌شوند:
1- دسترسی از پشت
2- دسترسی از جلو
در کنار درب اصلی تابلو درب کوچکی به نام درب کناری تعبیه شده است و کابل‌ها به فیدرها از طریق این درب متصل می‌شوند. این نوع سلول‌ها از لحاظ محل ورود سر کابل‌های ورودی و خروجی به ورود از بالا و ورود از پایین قابل تقسیم است.
انواع تابلو برق از جهت ایستایی
طبقه بندی تابلوها بر اساس نوع نصب شامل موارد زیر می شود:
تابلو برق ایستاده
این مدل تابلو برق حالت ايستا دارد. یعنی برای مهار شدن آن به سازه‌ی ديگری نیاز ندارد.
دیواری
این مدل تابلو برق‌ها روی ديوار نصب می‌شوند. فقط نکته حائز اهمیتی که در مورد این مدل تابلو برق‌ها باید بدانید این است که اين تابلوها اگر روی سطح ديوار نصب شوند روکار نامیده می‌شوند و اگر داخل ديوار جاسازی شوند توکار نام گذاری می‌شوند.
انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ
تابلو ها از لحاظ سطح ولتاژ به دسته های زیر تقسيم می‌شوند:
- تابلوهاي فشار ضعيف (LV) تا 1000V
- تابلوهاي فشار متوسط (MV) از 1000 تا 63000 V
- تابلوهای فشار قوی (HV) از 63000 تا 400000 V
تابلوبرق فشار ضعیف
تابلو برق‌هاي فشار ضعيف در سطح ولتاژ کمتر از 1000V طبقه بندی می‌شوند.
تابلوهای فشار ضعيف معمولأ در دو نوع زير ساخته می‌شوند.
- تابلوی ايستاده (Fix) ثابت
- تابلوی ايستاده (Withdraw able) کشويي
تابلو برق فشار متوسط
تابلوهای فشار متوسط در سطح ولتاژ بين 1000V تا 36000V طبقه بندی می‌شوند.
يک تابلو فشار متوسط شامل کليد (دژنکتور) و بدنه و يا کنتاکتور فشار متوسط، رله، باسبار، ترانفورماتور ولتاژ و جريان، لوازم اندازه گيری و تجهيزات کنترلی است.
تابلوهای فشار متوسط را می‌توان به دو دسته کلی تقسيم کرد:
- تابلوهای فشار متوسط ثابت (Fix)
- تابلوهای فشار متوسط کشويي (Withdraw able)
انواع تابلو برق از جهت محل نصب
طبقه بندی زیر بر اساس محل نصب شامل این موارد می شود:
داخلی
تابلو برق‌های داخلی، تابلو برق‌هایی هستند که در فضای بسته مانند داخل سالن يا سوله نصب می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
فضای باز
تابلو برق‌های فضای باز، تابلو برق‌هایی هستند که در فضای باز نصب می‌شود.
نکات خرید تابلوی برق
برای خرید یک تابلو برف می بایست به نکات زیر توجه نمود:
- ابعاد تابلو (طول، عرض، ارتفاع)
- نوع تابلو (دیواری، جعبه ترمینال، سلول و رک)
- جنس تابلو(فولاد ضد زنگ، استیل، آلومینیوم و پلاستیک)
- میزان مقاومت در برابر نفوذ آب و گرد و خاک
- ضخامت صفحه نصب تجهیزات و قطر بدنه تابلو
- استاندارد رنگ
- استانداردهای بین المللی
اگر از تابلو برق بی کیفیت استفاده شود چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟
همان‌طور که متوجه شدید تابلو برق از جمله اصلی‌ترین بخش‌ها در هر ساختمان به شمار می‌رود و به همین دلیل کیفیت بالای آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. حال تصور کنید بی کیفیت می‌تواند چه خسارات و آسیب‌هایی برای شما به همراه آورد. در زیر به برخی از این مسائل اشاره می‌کنیم:
شناسایی نادرست خطا
زمانی که یکی از اجزای اصلی تابلو برق به دلایلی همچون قیمت پایین و یا هر دلیل دیگری نتواند به درستی خطای ایجاد شده در برق را شناسایی کند در این صورت ممکن است به قسمت‌های مختلف تابلو برق آسیب وارد شود و برق ساختمان منجر به اتصالی و خرابی شود.
آسیب به سایر اجزای تابلو برق
زمانی که یک سیم و یا مینیاتوری و هر قطعه دیگر دچار آسیب شود ممکن است برق قسمتی از ساختمان قطع شود و در صورتی که این آسیب جدی‌تر شود احتمال آسیب به بخش‌های دیگر نیز وجود خواهد داشت.
آسیب به لوازم برقی
زمانی که فیوز برق و یا یک کلید به درستی کار نکند احتمال اتصالی آن وجود دارد و برخی از وسایل برقی به دلیل نبود محافظ برق ممکن است در این صورت منجر به خرابی شوند.
احتمال آتش گرفتگی
در بدترین حالت ممکن زمانی که از یک تابلو برق بی کیفیت با قطعات نامناسب استفاده شود زمانی که فشار برق وارده به تجهیزات تابلو برق بیش از اندازه باشد ممکن است اجزای موجود در تابلو برق نتوانند به درستی عمل کرده و در نهایت منجر به جرقه و در نهایت آتش سوزی خواهد شد.
چرا باید هزینه بیشتری را صرف خرید تابلو برق با کیفیت کرد؟
تهیه یک تابلو برقی که دارای قیمت پایین باشد نشانه خوب بودن آن نیست، بلکه توجه به تجهیزات به کار رفته در تابلو برق از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زمانی که قصد خرید تابلو برق را داشته باشید باید در وهله اول اطمینان حاصل کنید که تابلو برق مورد نظر دارای سیستم محافظتی باشد و بتواند در برابر شرایطی همچون ورود برق فشار بالا مقاوم بماند.
مورد بعد که باید در هنگام خرید تابلو برق با کیفیت به آن توجه کنید امکان شناسایی خطای تابلو برق مورد نظر است زیرا زمانی که تابلو برق نتواند متوجه قطعی مدار شود این مشکل می‌تواند به تمامی سیستم آسیب جدی وارد کند. در زمان خرید نیز باید به این نکته توجه کرد که برخی اوقات ممکن است به هر دلیلی سیگنال‌های الکتریکی به درستی کار نکنند به همین دلیل باید تابلو برق دارای قابلیت کنترل دستی باشد تا بتوان از بروز حوادث جلوگیری کرد و این مشکل توسط اپراتور با سرعت بالا مدیریت شود.
در نهایت نیز باید به قیمت تابلو برق توجه کنید، خرید یک تابلو برق بی کیفیت می‌تواند خسارات جبران ناپذیری را برای شما به همراه داشته باشد در حالی که با مقداری هزینه بیشتر می‌توانید تابلو برق با کیفیت را متناسب با شرایط در نظر داشته و با کیفیتی به مراتب بالاتر خریداری کنید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کنید.
بورس خرید تابلوی برق
شما می توانید با مراجعه به خیابان لاله زار یا به صورت اینترنتی تابلوی برق مورد نظر خود را متناسب با نوع کاربری خریداری کتید.
برندهای معتبر در زمینه تابلوی برق
خرید تابلوی برق با کیفیت و قیمت مناسب با توجه به تعدد محصولات در بازار کار نسبتا دشواری است ما در ادمه شرکت های با محصولات با کیفیت و قیمت مناسب را برای شما معرفی می کنیم:
شرکت صنعتی مهر آباد
شرکت صنعتی مهرآباد اولین و بزرگترین کارخانه طراحی وساخت انواع تابلوهای برق فشار ضعیف و فشار متوسط در ایران میباشد .این شرکت در سال ۱۳۳۸ جهت بازسازی، تعمیر و تکمیل تابلوهای ارسالی از شرکت زیمنس آلمان شروع به کار نمود .در سال ۱۳۵۳ تحت عنوان شرکت زیمنس صنعتی فعالیت جدید خود را با مدیریت جدید آلمانی آغاز کرد و در سال ۱۳۶۲ به وزارت نیرو تحویل گردید و از سال ۱۳۸۲ سهام این شرکت به گروه فولمن که از بزرکترین شرکت های فعال در زمینه احداث پست های فشار قوی و خطوط انتقال نیرو میباشد واگذار گردیده است این شرکت عضو انجمن صنفی صنعت برق و سندیکای سازندگان تجهیزات برقی و همچنین سهامدار چند شرکت می باشد
کاتالوگ محصولات شرکت صنعتی مهرآباد
منابع : پارس تابلو، شکوه صنعت
